Giữa cõi nhân sinh bộn bề, vạn vật sinh ra không phải chỉ để tồn tại, mà còn để phản chiếu những đạo lý sâu xa. Trong trăm hoa ngàn cỏ, có loài cây không sặc sỡ như mẫu đơn, chẳng thơm ngát như lan quế, nhưng lại ẩn chứa khí chất hiếm có – ấy là cây dứa son lá sọc vàng, một biểu tượng khiêm nhường của phẩm cách bậc quân tử.
Thoạt nhìn, thân lá dứa vươn dài, tua tủa gai nhọn, tưởng chừng thô ráp, song ẩn sau dáng vẻ ấy là sự mạnh mẽ, kiên cường, không cúi đầu trước gió sương. Gai nhọn không để gây tổn hại, mà là lớp giáp tự thân – như bậc chính nhân quân tử không chủ động tranh đấu, song luôn sẵn lòng bảo vệ điều chính nghĩa. Lá dứa mang sắc vàng sọc nổi bật, như đạo tâm sáng suốt giữa đời thường tăm tối – không phô trương, mà rực rỡ theo cách của kẻ nội tâm lớn.
Cây dứa không lớn vội, không ra hoa sớm, không kết trái nhanh. Từ lúc hoa trổ đến khi trái chín đỏ, phải đợi 4 – 5 tháng trường – ấy là bài học sâu xa về chữ “Nhẫn”. Thiên đạo tuần hoàn, vạn sự đều có thời – chỉ ai biết thuận theo tự nhiên, giữ lòng kiên trì, mới có thể hưởng trọn hoa thơm quả ngọt. Quân tử dưỡng chí cũng thế, không màng vinh hoa sớm nở, chỉ mong một đời sống có nghĩa, sống có tâm.
Khi trái dứa chín, nó mang sắc đỏ son – không là màu đỏ xô bồ, mà là màu đỏ của trung trinh, của tâm son sắc trước sau như một. Đó là kết tinh của tháng ngày bền bĩ, của ánh nắng, giọt sương, và cả sự im lặng lớn lao của đất mẹ. Phải chăng, ấy chính là hình ảnh của con người sống trọn đạo, dẫu đời có lạnh nhạt, vẫn giữ được sắc son của lòng thủy chung, khí tiết chẳng đổi thay?
Cây dứa sống nơi đất khô cằn, không cần chăm chút thái quá, vẫn vươn lên, xanh tốt. Nó không ngã nghiêng trước mưa bão, cũng không kiêu căng giữa nắng hạ chan hòa. Nó đứng đó, bình lặng như một bậc ẩn sĩ nơi thâm sơn, sống giữa đời mà không bị đời làm nhiễu loạn. Như lời Trang Tử từng dạy: “Tâm tĩnh thì tự nhiên yên, không thuận không nghịch, mà vẫn giữ được đạo.” Chính cái tâm thái ấy – an nhiên, bất động giữa vạn biến – là đạo cốt lõi của bậc hiền triết.
Vậy nên, nhìn cây dứa son mà ngẫm người quân tử: sống không vội vàng, đi không gấp gáp, lòng không chao đảo, chí không đổi thay. Biết lúc nên tiến, biết khi cần giữ, lấy nhu thắng cương, lấy tĩnh thắng động. Và cuối cùng, như trái dứa kia, cuộc đời họ kết trái ngọt ngào – không phải vì may mắn, mà bởi đã đủ kiên tâm, đủ bản lĩnh để đi hết con đường chính đạo.