Bài viết hơi dài mong anh em chịu khó đọc một chút, bài này nhằm chia sẻ các vấn đề cơ bản trong việc lai tạo giống. Hy vọng có sai sót gì anh chị em đi qua góp ý để em bổ sung thêm kiến thức cho mình.

1. Cấy mô (hàng tem), gieo hạt và cấy truyền

Cấy mô

Nuôi cấy mô tế bào thực vật là kết hợp những phương pháp, kỹ thuật để đưa mẫu thực vật vào điều kiện vô trùng, duy trì và phát triển chúng trong môi trường thích hợp. Bộ phận hay được sử dụng nhất là đỉnh sinh trưởng hoặc phát hoa của cây.

Vì đây là phương pháp nhân giống vô tính nên về cơ bản sản phẩm tạo ra sẽ hoàn toàn giống với cây mẹ ban đầu.

Tuy nhiên do có sự ảnh hưởng của các hoá chất trong quá trình nuôi cấy nên có khả năng sản phẩm tạo ra có một sự khác biệt với mẫu mẹ ban đầu, một điều chắc chắn cây cấy mô và nhân hàng loạt sẽ không khỏe như cây ban đầu và dễ bị lão hóa hay nhiễm bệnh khi trồng ra mt ngoài.

Gieo hạt

Gieo hạt là phương pháp sinh sản hữu tính, cây con được lên từ hạt của cây (được hình thành từ sự thụ phấn giữa noãn của cây mẹ và phấn của cây bố thì gọi là lai, còn đc hình thành từ noãn và phấn trên cùng 1 loại cây gọi là tự thụ).

Chính vì vậy nên các cây con sẽ chịu ảnh hưởng của sự phân ly tính trạng của bố và mẹ. Con có thể giống bố, giống mẹ hoặc giống cả hai theo một tỉ lệ nào đó mà chúng ta không thể đoán định được tính trạng của chúng.

Vì vậy, cây lai gieo hạt (cây lan nói riêng) thì đều là cây xổ số cả, k ai có thể biết được hoa chúng thế nào cho đến khi chúng nở. Ae chơi gieo hạt cũng như mua tờ vé số, không ai biết là trúng hay trật cho tới khi nhà đài đã mở số xong.

Cấy truyền

Ở đây mình chỉ nói về cấy truyền trong gieo hạt chứ không nói trong việc cấy mô. Đây là việc làm khi các cây lên từ hạt trong chai quá nhiều, quá chật, khi ấy người gieo hạt sẽ tiến hành truyền các cây nhỏ đó sang những chai khác với số lượng cây trong chai sao cho phù hợp.

Ở giai đoạn này sẽ có hai trường hợp:

1. Vô tình: Trái có rất nhiều hạt nhưng trong quá trình hạt tiếp xúc với môi trường nhiều dinh dưỡng sinh ra cụm chồi, trong quá trình cấy truyền người thực hiện không biết để loại ra nên sẽ có tỉ lệ cây trùng nhau.

2. Có ý thức

Khi trái nhỏ mà không đủ số lượng đặt hàng hoặc cần slg giống cực khủng người ta sẽ nhân bản bằng cách cho cây đẻ hoặc cắt khúc cây cho lên mầm. Việc làm này sẽ làm cho giống kém chất lượng, lap uy tín không ai làm.

Trường hợp khác nếu người ta thấy cây đột biến dạng khảm hoặc vì lý do nào đó cây có hoa ngay trong chai mà hoa đẹp người ta sẽ chuyển riêng cây đó sang môi trường khác và công việc của em nó chỉ ăn và đẻ cho đến slg cần kk. Công việc này cũng coi như là nhân mô.

Nếu lap làm không tự ý nhân giống mà đảm bảo mỗi cây con ra chai đều được hình thành từ một hạt khác nhau thì cá thể này là duy nhất đồng nghĩa lap làm giống chất lượng, làm kg đúng khi xổ ae chơi sẽ biết.

Tới đây anh chị em sẽ thấy rõ. Nếu nguyên lô mà ra cơ bản hoàn toàn giống nhau thì sẽ nhận ra nó không phải gieo hạt mà là cấy mô. Còn nếu các con nó ra khác nhau thì là gieo hạt, nếu gieo mà khi cấy truyền không cắt khúc thì các cá thể là duy nhất còn nếu có cắt khúc thì các con được tạo ra do sự cắt khúc này sẽ hoàn toàn giống nhau.

Nhưng chúng ta cũng đừng vội vàng mà bảo rằng các cây nhìn hoa khá giống nhau thì chúng đều là cùng một cá thể ban đầu vì đôi khi nó còn nhiều khác biệt mà chúng ta chưa nhận ra mà thôi.

Tên một dòng lai (phép lai) và tên một mặt hoa (cá thể) từ dòng lai ấy

Giả sử CÂY A X CÂY B = C thì C là tên của một dòng lai chứ hoàn toàn không phải là tên của một cá thể cụ thể nào cả. C có hàng trăm, hàng ngàn….cá thể do phép lai ấy tạo ra.

Sau khi người chơi mua một cây thuộc dòng lai C về trồng và xổ ra hoa đẹp, họ có quyền đặt tên là D và hoa D ấy là duy nhất (nếu trong quá trình nhân truyền không cắt khúc như đã nói ở trên).

Và tên D kia là tên của mặt hoa mà người ấy đang nắm giữ chứ không phải là tên của phép lai kia. D là cây thuộc dòng lai C chứ k phải D là cây C nói chung vì D là một cá thể còn C là tên của một phép lai với vô số cá thể.

Ở đây mình muốn trình bày về các vấn đề ở trên để anh em có thể hiểu rõ hơn chứ không nói về một trường hợp nào cụ thể. Hy vọng anh em thấy có gì sai hay thiếu sót hãy góp ý để em hoàn thiện hơn.

Cũng mong anh em đừng đem những sự việc cụ thể nào vào tranh luận trong tút sẽ làm mất hoà khí của anh trong gr!
Trân trọng!

Nguồn: anh Ngô Thế Hoàn (Admin HỘI LAN KIẾM GIEO HẠT VIỆT NAM). Link gốc

Cấy Mô – Gieo Hạt – Cấy Truyền Và Tên Của Một Phép Lai – Tên Của Một Cá Thể