Khai bút đầu Xuân, mình tranh thủ viết vài dòng về thú chơi kiếm để ACE đọc vui, góp phần vào việc chúng ta dần hình thành một văn hoá chơi kiếm đặc sắc, có chiều sâu và phát triển bền vững. Riêng ACE nào vẫn đang lăn tăn nặng nề về giá cả, thị trường thì có thể bỏ qua, như cách ad Đoàn Hà đã nêu trên trang Hội Lan Kiếm Lá Cứng Đất Việt.
Các cụ nhà ta xưa nay vẫn coi “văn hoá chơi lan” dựa vào bốn chữ “Hương Sắc Tư Vận”. Tuy nhiên, thứ tự bốn chữ này chỉ phù hợp nhất với Địa Lan. Còn đối với Kiếm, thứ tự đúng ra phải là “Tư Sắc Hương Vận”.
1. Tư (Thế)
Thân thủ đẹp là điểm đặc sắc của Kiếm, khác biệt với các loại lan khác. Ngắm nhìn một chậu kiếm trấn vườn, bộ lá vươn cứng cáp, củ nở vững chãi thật ưng con mắt.
Kiếm có đủ các đặc tính cần có của một “cây phong thuỷ” thể hiện sự sung túc đầm ấm, đa thế hệ quây quần, lá thường xanh quanh năm, không gai góc, không mảnh mai sắc nhọn. Và khi có hoa, những cần hoa kiếm rủ xuống mềm mại, trong dương có âm, trong cứng có mềm, như thái cực xoay vần vậy…
2. Sắc (Màu)
Hoa kiếm rất đa dạng sắc màu, có dạng alba, semi-alba, trụ trơn, cùng vô vàn biến thể của lưỡi hoa và cánh hoa. Đặc biệt, khi ngắm nhìn những bông kiếm semi-alba với cánh vàng lưỡi hồng lung linh trong nắng sớm vừa bắt mắt vừa trang nhã sang trọng.
Hoa kiếm nhỏ, nên cái đẹp còn nằm ở cần hoa. Những cây kiếm có cần hoa dài thẳng, dày hoa, đều hoa, phân bố tam tứ diện luôn được đánh giá cao.
Bởi vậy, những gì rực rỡ, sặc sỡ, hào nhoáng sắc màu ngay ở ánh nhìn đầu tiên, lần nở hoa đầu tiên không thuộc về kiếm. Ngược lại, chơi kiếm là cả một hành trình tìm tòi, cố gắng hoàn thiện dần về thân thủ, hoa và cần hoa sau bao ngày chăm bẵm, sau vài mùa hoa nở. Một thú chơi thực sự cuốn hút, khó dứt ra được…
3. Hương (Thơm)
Hương chưa bao giờ là điểm mạnh của kiếm. Kiếm kém hương, không thể so sánh với Địa Lan, Nhạn hay Điệp. Do đó, thưởng thức hương kiếm đòi hỏi sự thuần khiết, khi trong vườn kiếm không lẫn các loại lan khác.
Mùi của kiếm sẽ hiện rõ hơn trong sự tinh khôi và mới mẻ, như người con xa quê lâu ngày khi trở lại vườn nhà cảm nhận được mùi của đất, mùi của những gì mình vốn thuộc về. Khám phá mùi hương kiếm luôn là sự bất ngờ như khi chúng ta chợt khám phá những điều thú vị trong cuộc sống bình dị thường nhật…
4. Vận
Mỗi thú chơi đều hàm chứa những ý nghĩa, những biện luận có thể vận dụng vào thời cuộc, vào cách sống, và kiếm không phải là ngoại lệ. Tinh thần Kiếm, Tình Kiếm… là những giá trị mà mỗi chúng ta có thể rút tỉa cho riêng mình khi chơi kiếm, ngắm kiếm.
Trong đó, cá nhân mình thích nhất ý nghĩa “Ngạo kiếm” như đã từng viết. Ngạo là chơi theo cách của mình, tin vào những gì mình làm, trân trọng những gì mình có, không cầu danh lợi hão huyền.
Ngạo là mạnh mẽ kiên cường vượt qua nghịch cảnh.
Ngạo là tránh xa những trò bẩn chiêu hèn.
Ngạo để đứng thẳng kiên định giữa thời cuộc biến loạn, còn trong tâm vẫn đầy nhiệt huyết, vẫn xao xuyến tình đời.
Như người quân tử đầy khí phách, cứng cỏi quật cường, bất chấp thị phi, cũng nhiều lúc xiêu lòng trước cái đẹp. Ấy là khi giò kiếm bung cần hoa rủ xuống như chuỗi ngọc, và thân lá kiêu hãnh lùi lại một bước để những bông hoa tỏa sáng…
Nguồn: Hoàng Xuân Thành (24-01-2023 – Đăng trên group Hội Lan Kiếm Lá Cứng Đất Việt)
